Một năm lùm xùm của gã khổng lồ Facebook

Chỉ đến vụ lùm xùm hồi tháng 10-2021, danh tiếng của Facebook (thuộc Công ty Meta) mới suy giảm nặng nề khi bị Yahoo Finance đánh giá là công ty công nghệ tệ nhất năm 2021 trong một cuộc khảo sát. Mỗi năm, Yahoo Finance thực hiện cuộc khảo sát với 1.541 người tham gia và trao “vương miện” cho công ty tốt nhất và tệ nhất trong năm.

Liên tiếp sập mạng

Yahoo Finance cho rằng có rất nhiều nguyên nhân khiến Facebook được chọn là công ty tệ nhất trong năm 2021.

Gây thất vọng nhất chính là sự cố vào ngày 4-10-2021 khi mạng xã hội Facebook và các ứng dụng cùng hệ sinh thái như Messenger, Instagram bị ngắt kết nối trên toàn cầu trong 6 giờ. 4 ngày sau đó, Facebook tiếp tục gặp sự cố sập mạng khiến một số dịch vụ chủ chốt gián đoạn trên quy mô tương tự trong 2 giờ.

Trong một số lần khác, sự cố sập mạng, ngừng nhận – gửi tin nhắn… của Facebook chỉ diễn ra trên phạm vi nhỏ và thời gian ngắn song cũng khiến người dùng gặp bất tiện.

Theo thống kê sơ bộ, đã có hàng tỉ người dùng các dịch vụ của Facebook bị ảnh hưởng, trong đó có nhiều doanh nghiệp lớn trên khắp thế giới, bởi mạng xã hội này dường như đã trở thành kênh liên lạc chính.

Bị cựu nhân viên tố

Trong khi những trục trặc kỹ thuật còn chưa được xử lý dứt điểm, “người khổng lồ” trong lĩnh vực truyền thông lại gặp “xui xẻo” khi bị bà Frances Haugen – cựu giám đốc sản phẩm của Facebook – tố cáo trước Quốc hội Mỹ rằng mạng xã hội này đang gây chia rẽ trong cộng đồng, gây hại cho trẻ em và cần có những quy định chỉnh đốn khẩn cấp. 

Đặc biệt, bà đưa ra nhiều bằng chứng nội bộ và lưu ý thêm nền tảng mạng xã hội này đang thúc đẩy nhiều nguy cơ như chứng rối loạn ăn uống, sự xấu hổ về cơ thể và không hài lòng về bản thân. “Ban lãnh đạo của công ty biết cách tạo ra môi trường Facebook và Instagram an toàn hơn nhưng họ không thực hiện những điều chỉnh cần thiết, do họ đặt lợi nhuận của công ty lên trước lợi ích của người dùng” – bà này nêu quan điểm.

Đáng lưu ý hơn nữa, công ty công nghệ này đã che giấu sự sụt giảm lượng người dùng trẻ tuổi ở Mỹ. Những báo cáo nội bộ do bà Frances Haugen tiết lộ cho thấy sự sụt giảm mức độ tương tác của thanh thiếu niên có thể dẫn đến sự sụt giảm tổng thể về người dùng tại Mỹ tới 45% trong vòng 2 năm tới. Việc thiếu minh bạch thông tin của Facebook có thể gây tác động xấu đến các nhà đầu tư.

Yahoo Finance trong cuộc khảo sát của mình cũng chỉ rõ một trong những lý do khiến Facebook nhận “vương miện” công ty công nghệ tệ nhất năm 2021 là bởi công ty này không chú trọng đến việc kiểm duyệt nội dung và những báo cáo về tác động của Instagram đối với sức khỏe tâm thần hay nguy cơ bị Facebook theo dõi.

Hàng loạt lỗi bảo mật

Những vụ bê bối khiến danh tiếng của Facebook bị xói mòn đã diễn ra từ nhiều năm trước.

Vụ bê bối lớn nhất của Facebook xảy ra vào tháng 3-2018 khi 87 triệu người dùng mạng xã hội lớn nhất hành tinh này bị tiếp cận bất hợp pháp dữ liệu cá nhân bởi công ty Cambridge Analytica, với mục đích nghiên cứu chính trị phục vụ cho cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào năm 2016. Sự việc chấn động này đã tạo ra làn sóng tẩy chay và xóa tài khoản Facebook với hashtag DeleteFacebook lan rộng. Mark Zuckerberg, CEO của Faecbook phải ra điều trần trước quốc hội Mỹ song không giải thích lý do thỏa đáng.

Cuối tháng 9-2018, Facebook phát hiện một lỗi bảo mật liên quan đến tính năng View as (Xem với tư cách khác) cho phép các hacker truy cập và kiểm soát thông tin của gần 50 triệu tài khoản. Ngay sau đó, 90 triệu tài khoản được yêu cầu phải đăng nhập lại Facebook trên tất cả các thiết bị. Đáng nói là đến nay, Facebook vẫn chưa chắc chắn liệu các hacker có sử dụng những thông tin đã đánh cắp này hay không và cũng không rõ ai là người đứng sau vụ việc này.

Tháng 1-2019, trong đợt kiểm tra bảo mật, Facebook phát hiện mật khẩu của 600 triệu người dùng đang được lưu trữ dưới dạng văn bản và có thể đọc bằng mắt thường trong hệ thống dữ liệu nội bộ. Tuy gã khổng lồ công nghệ khẳng định những mật khẩu này hoàn toàn được giữ kín với người ngoài và chưa có bằng chứng cho thấy nhân viên công ty lạm dụng hay tiếp cận mật khẩu khách hàng vì mục đích xấu, song niềm tin của công chúng với mạng xã hội này ngày càng bị bào mòn.

Mới đây nhất, trong năm 2021, một vụ rò rỉ dữ liệu đã xảy ra và ảnh hưởng đến 530 triệu người dùng Facebook từ 106 quốc gia. Thông tin về vụ rò rỉ này được lộ ra hôm 3-4-2021 và Facebook cho rằng vụ việc này có khả năng bắt nguồn từ việc sử dụng sai một tính năng vào năm 2019. Tội phạm mạng đã lấy được quyền truy cập thông tin bằng cách trích xuất dữ liệu từ nền tảng của công ty từ trước tháng 9-2019. Số điện thoại và các thông tin chi tiết khác từ hồ sơ người dùng đều có sẵn trong cơ sở dữ liệu công khai.